Jos Geudens op het terras (foto: SAP)
Vandaag, 9 maart 2010, overleed te Mombasa (Kenia) vriend en kameraad Jos Geudens aan een hartstilstand. Wie Jos heeft gekend herinnert zich zijn niet aflatend engagement, zijn gedrevenheid en vooral zijn krachtige stem en zijn bulderlach.
Jos was vroeger leraar aan het Atheneum te Antwerpen. Hij was lid van de Socialistische Arbeiders Partij, medeoprichter van Attac-Vlaanderen, de actiegroep Basta!, was erg actief binnen ACOD-onderwijs, nam het op voor Kinderen zonder Papieren, vluchtelingen in het algemeen met een bijzonder aandacht voor Afrikanen waarmee hij zich duidelijk verwant voelde. Dat merkte je soms in zijn levensstijl.
Nadat hij in 2006 op pensioen ging, volgde hij zijn vrouw en ging in Mombasa wonen. Sindsdien publiceerde hij regelmatig zijn ‘Groeten uit Mombasa’ waarin hij over de politieke situatie in Kenia berichtte en verslag deed van zijn eigen activiteiten. Want ook daar bleef zijn engagement de bovenhand halen. Zo richtte hij er een computerklas op en organiseerde hij Cinema Paradiso. Als hij nog eens in België verbleef, zag je hem op betogingen of op één van de talrijke infoavonden die hij organiseerde om mensen te informeren over de situatie in zijn nieuwe thuisland.
Zelden ontmoette de Minister van Agitatie een man met een dergelijk niet-aflatend enthousiasme, geloof in de goedheid van de mens en de maakbaarheid van de samenleving. Zonder enige naïviteit maar met de overtuigingskracht van een bulldozer en de daarbij horende decibels. Een boom van een vent in alle betekenissen van het woord die bovendien gedreven werd door een warm hart, vriendschap en een kritische zin, gekruid met een bijzonder stevige dosis humor.
He will be dearly missed
Het Ministerie van Agitatie had in zijn archief nog een reportage waarin Jos Geudens prominent figureert. Het ging om het verslag van een actie van de Afrikaanse Gemeenschap te Antwerpen, vrienden, sympathisanten en buurtbewoners van het De Coninckplein. Het plein was net heraangelegd, klaar voor allerlei sociale en culturele activiteiten maar toen de Afrikaanse gemeenschap er iets wilde organiseren, werd dat door het stadsbestuur verboden.
De actiegroep Basta! kwam in actie en de Minister van Agitatie sprak met Jos Geudens tijdens de betoging.
We behandelen een hele reeks onderwerpen die Jos nauw aan het hart lagen: zijn rol als onderwijzer in de wijk, zijn engagement voor de SAP en Attac, de tobintaks, de vluchtelingen en mensen zonder papieren, de vereniging van de linkerzijde in België en de opkomst van extreem rechts. Voor wie Jos niet gekend heeft, is het een interessante kennismaking. Voor zijn vrienden en kameraden een troostende herinnering. Misschien moeten we afsluiten met de woorden van de befaamde Amerikaanse protestzanger Joe Hill: “don’t mourn, organise!”.
LUISTER NAAR HET INTERVIEW MET JOS GEUDENS. KLIK HIER.
Een uitgebreid interview met Jos lees je op de site van SAP-ROOD.
De reportage eindigt met een gedicht van een kameraad die eerder dit jaar overleed, met name Herman J. Claeys. Een uitgebreide reportage over hem kan je hier bekijken.
•••••
Communiqué van de Socialistische Arbeiderspartij – SAP
Jos Geudens onverwachts overleden in Kenia
Afscheid van een warme en alom gewaardeerde kameraad
Op dinsdag 9 maart is onze vriend en kameraad Jos Geudens plots gestorven in Kenia. Kort na het opstaan is hij onwel geworden. Hij werd nog overgebracht naar het ziekenhuis, maar hulp mocht niet meer baten. Jos Geudens was gedurende een goede veertig jaar actief in de rangen van de Vierde Internationale en haar Belgische afdeling de SAP/LCR . Hij was een bevlogen revolutionaire militant die grote internationale solidariteitsprojecten koppelde met dagdagelijks politiek werk in zijn school, buurt, vakbond en stad. Jos is 62 jaar geworden.
In Antwerpen en tot ver daarbuiten was Jos Geudens een gekende en gewaardeerde politieke militant. Hij startte zijn politieke leven ergens in de tweede helft van de jaren 60 bij de jongsocialisten van Deurne, een rood bolwerk. Rond 1970 koos hij, onder de indruk van de politieke ideeën en de figuur van Ernest Mandel, voor de Vierde Internationale, een keuze die hij tot aan het einde van zijn leven trouw zou blijven. Hij was een overtuigde marxist maar verloor zich nooit in star dogmatisme. Tijdens de lange jaren dat hij aan politiek deed, stonden camaraderie en solidariteit steeds voorop.
ACOD onderwijs
Jos is actief geweest op verschillende terreinen. Als onderwijzer was hij in de eerste plaats actief als syndicaal militant binnen ACOD onderwijs Antwerpen. Hij lag ook mee aan de basis van de beweging voor een nieuwe revolutionaire pedagogie met de Aktiegroep Kritisch Onderwijs waar hij jarenlang gedetacheerd was. Deze nieuwe pedagogie paste hij enthousiast toe in zijn klas. Lang voor er sprake was van facebook bouwde hij al internationale netwerken uit met zijn leerlingen en leerde hij ze teksten schrijven en boekjes drukken eerst met de stencilmachine later op de computer of via het internet. Zo inspireerde hij generaties jongeren tot een warme solidariteit en tot zelfstandig en kritisch denken. Binnen ACOD onderwijs was hij één van de sterkhouders van de linkervleugel die na de septemberstakingen in 1983 een meerderheid vormde binnen het bestuur van ACOD onderwijs. Binnen dit bestuur was hij een militant die met zijn niet aflatend enthousiasme en heldere, gedreven tussenkomsten veel leerkrachten politiek bewust maakte en mee betrok bij de syndicale beweging. Later vormde het onmiskenbaar een grote ontgoocheling voor hem dat die linkervleugel in het zand moest bijten na een goed voorbereid offensief van de nationale leiding van ACOD.
Internationale solidariteit
Jos Geudens trok de kar van heel wat internationale solidariteitsprojecten: solidariteit met vakbonden in Polen in ’81, met de Nicaraguaanse revolutie in ’83, het project Workers Aid for Bosnia, de campagne voor de opheffing van de schuld van de derde wereld (Kodewes) in de jaren ’90,… Jos organiseerde ook verschillende solidariteitsmissies met Palestina tijdens de laatste decennia. De strijd tegen fascisme en racisme en het opkomende Vlaams Blok was voor hem natuurlijk van groot menselijk en politiek belang. Hij was actief in Hand in Hand, Charta 91, Antwerpen Helemaal Anders en richtte in zijn wijk ook het buurtcomité Borgerhout Beter Bekeken op. Zijn laatste school waar hij lesgaf, was de basisschool Omnimundo –een naam die hem op het lijf stond geschreven- in Antwerpen Noord. Via die school kwam hij in contact met heel wat kinderen zonder papieren en hun families. Dat leidde tot een enorme inzet voor het lot van deze mensen en in het bijzonder die kinderen. Zo was hij de bezieler en woordvoerder van de beweging van kinderen zonder papieren en medeoprichter van UDEP (de vereniging van sans papiers) en BastA! dat strijd levert tegen de sociale uitsluiting in Antwerpen Noord.
Ernest Mandel
Jos Geudens was een bewonderaar van Ernest Mandel. Het was voor hem dan ook een eer toen hij zich na diens dood gedurende enkele jaren als gedetacheerde leerkracht fulltime kon bezighouden met de uitbouw van de Ernest Mandelstichting. Jos was een passionele militant maar was ook erg belezen. Hij verslond zowel politieke boeken als het betere fictiewerk. Hij was een man met een brede culturele interesse en ook de cinema volgde hij op de voet. En toch was hij geen tafelspringer, laat staan een politieke blaffer. Integendeel, het was vertederend hoe bescheiden hij zich steeds opstelde ondanks die grote rugzak aan kennis en ervaring.
Genieten van Afrika
Jos was dan ook het type militant dat niet enkel in de eigen rangen respect afdwingt. Zijn niet aflatende inzet, zijn aanstekelijke bulderlach, zijn volgehouden dagelijks gevecht tegen elke vorm van uitbuiting en onderdrukking, in de eigen straat of elders in de wereld, maakte hem tot een breed gewaardeerde en alom gerespecteerde politieke persoonlijkheid.
Jos is gestorven in Kenia. In 2006 ging hij op prépensioen en koos hij ervoor om naar Afrika te verhuizen. “Genieten van mijn pensioen en genieten van Afrika”, zo vatte hij zijn missie toen samen. Hij zou zichzelf niet zijn mocht hij ook daar geen mooie projecten, ondermeer met kinderen, op poten hebben gezet. Zo richtte hij in zijn wijk van Mombasa een computerklasje in voor de lokale kindjes en opende hij er Cinema Paradiso, een wat geïmproviseerde filmzaal waar de kinderen uit de buurt, die thuis vaak noch televisie noch elektriciteit kenden, hun blik op de wereld kwamen verruimen. Hij had een eigen website en nieuwsbrief met berichten uit Kenia, Groeten uit Mombasa, en was ook zeer actief op Facebook. De voorbije dagen nog bouwde hij vanachter zijn computer een klein netwerk uit tegen de gewelddadige, vanuit Amerika geleide, anti-abortus en anti-homo beweging in Kenia
In februari 2010 bracht Jos nog een bezoek aan zijn geliefde stad Antwerpen. Hij was er ondermeer nog aanwezig op een politieke debatavond rond de klimaattop van Kopenhagen en op de solidariteitsbetoging met de Opel arbeiders. Zijn dood komt dan ook totaal onverwacht. Jos is zeker veel te vroeg gestorven. Maar we blikken terug op een uiterst gevuld en zinvol leven. De laatste jaren heeft hij nog veel van Afrika en zijn pensioen kunnen genieten.